هزار و یک شهر – هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۰ مهر ۱۴۰۱ و در راستای حفظ سلامت جامعه برابر اثرات سوء ناشی از رهاسازی کیسه های پلاستیکی سبک وزن در محیط زیست و همچنین تولید میکروپلیمرها (ریزپلاستیک) در طبیعت و با هدف کمک به توسعه پایدار و کاهش اثرات زیست محیطی پلاستیک ها بر مبنای اقتصاد چرخشی (توسعه بازیافت) و اقتصاد زیستی (توسعه پلاستیک های زیست تخریب پذیر)، هیئت وزیران «آیین نامه کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی» را به تصویب رساند.
بر این اساس و به موجب ماده (۴) قانون مدیریت پسماندها، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید تا تولیدکنندگان کیسه های پلاستیکی با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون، از تاریخ ابلاغ این آیین نامه طی یک برنامه ۵ ساله، سالانه ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی خود را با کیسه های سازگار با محیط زیست یا زیست تخریب پذیر جایگزین نمایند. وجوه هزینه شده برای این محل، جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی تولید کنندگان مربوطه محاسبه خواهد شد.
همچنین در اجرای ماده (۴) قانون مدیریت پسماندها، وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری وزارت کشور موظفند حسب مورد، در راستای کاهش تولید پسماند و محدود نمودن تولید، توزیع و مصرف کیسه های پلاستیکی حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این آیین نامه، شیوه نامه‌های مربوطه را با لحاظ موارد ذیل تهیه و به مورد اجرا گذارند.
– ممنوعیت توزیع رایگان کیسه های پلاستیکی
– ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون
– ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۶۰ میکرون در فروشگاه‌های زنجیره‌ای
– استفاده از سیاست‌های تشویقی برای استفاده مجدد مشتریان از اقلام سازگار با محیط زیست
– منظور نمودن امتیازاتی بر روی کارت عضویت فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در صورت عدم دریافت کیسه پلاستیکی
– الزام تولید کنندگان به افزایش ضخامت کیسه های پلاستیکی و سایر اقلام پلاستیکی مانند دستکش و سفره یکبار مصرف به بیش از ۲۵ میکرون به منظور امکان بازیافت و استفاده مجدد
همچنین براساس آیین نامه یاد شده، به منظور کاهش تولید و انتشار میکروپلاستیک ها در طبیعت، تولید انواع کیسه های پلاستیکی حاوی افزودنی جهت شکستن زنجیره های پلیمری و تبدیل آن به میکروپلیمرها که نفوذپذیری بالایی به محیط زیست و بویژه آب های زیرزمینی دارند، ممنوع می باشد.
مدیریت اجرایی پسماندهای عادی در خارج از محدوده و حریم شهرها و روستاها موظف است با همکاری وزارت راه و شهرسازی، با ایجاد ساز و کار لازم، نسبت به جمع آوری کیسه های پلاستیکی رها شده در محیط و پیرامون محورهای مواصلاتی با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط و مشارکت اصناف، مراکز و مجتمع های خدماتی و رفاهی اقدام نماید.
وزارت جهاد کشاورزی نیز موظف است در راستای حفاظت از خاک و محیط زیست، نسبت به اطلاع رسانی و ابلاغ ممنوعیت رهاسازی کلیه پلاستیک های مصرفی در اراضی زراعی و باغی به کشاورزان اقدام و بر حسن اجرای آن نظارت نماید. با مستنکفین برابر جرایم و مجازات های مقرردر قانون حفاظت از خاک رفتار خواهد شد.
علاوه بر این، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز موظف است طبق برنامه یکپارچه تبلیغاتی در راستای فرهنگ سازی و تغییر الگوی رفتاری خانوار برای کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی، نسبت به تهیه و پخش برنامه های آموزشی برای تشویق به تغییر رفتار داوطلبانه فروشندگان و مصرف کنندگان اقدام نماید.
وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم مکلفند نسبت به اطلاع رسانی و آموزش اثرات مخرب محیط زیستی ناشی از مصرف یکباره کیسه های پلاستیکی و رهاسازی آنها در طبیعت اقدام و برای اصلاح الگوی مصرف از طریق تفکیک از مبدا، مصرف مجدد و تشویق به استفاده از محصولات سازگار با محیط زیست در مدارس، دانشگاه ها و مراکز آموزشی اقدام کنند.
