نسترن کیوان‌پور – بچه‌ها روی نیمکت‌های نمازخانه وول می‌خورند و شیطنت از چشم‌هایشان می‌بارد. انگار نه انگار قرار است کارگاه صرفه‌جویی آب برگزار شود. کلاس هفتمی‌ها دفترچه یادداشت جایزه گرفته‌اند و پنجمی‌ها خمیربازی. مدام در حال معاوضه جایزه‌هایشان هستند؛ زرد با نارنجی، سبز با قرمز، خمیر با دفتر!
صدای ناظم هر دقیقه یک بار توی نمازخانه می‌پیچد و بچه‌ها را به سکوت دعوت می‌کند. تسهیلگر پویش نجات قطره‌ها با لبخند و نگرانی به بچه‌ها خیره شده که سرانجام کارگاه شروع شود یا نه.
پویش نجات قطره‌ها از سال ۱۴۰۱ به همت پایگاه خبری هزار و یک شهر، شرکت رنگ نیپون و شرکت آب منطقه‌ای البرز پویشی را به نام نجات قطره‌ها در سطح محلات استان البرز و با محوریت مدارس، فرهنگسراها و سراهای محلات آغاز کرده‌است تا برای دانش‌آموزان بستری مناسب و در عین حال شاد و کودکانه برای فرهنگسازی مصرف بهینه آب ایجاد کند.
رنگ و نقاشی، چاشنی جذاب این پویش است که لحظات شادی برای کودکان می‌آفریند و در عین حال برای مدارس و مراکزی که در مناطق کم‌برخوردار شهر واقع شده‌اند و توان رنگ‌آمیزی دیوارها را ندارند، فرصتی مناسب خلق می‌کند.
اینجا مدرسه “تهذیب” پسرانه در محله اسلام‌آباد کرج است. مرکزی که در جوار آن، مدرسه “شهید علی مهرانی” برای مقطع متوسطه اول نیز دایر است و دانش‌آموزان بسیاری را در خود جای داده‌است. این مدارس چهارمین و پنجمین پویش از پویش‌های هفتگانه با همکاری شهرداری منطقه ۱ کرج است که از آبان ماه امسال آغاز شده و ادامه دارد.
کارگاه برای ۱۰۰ نفر از دانش‌آموزان آغاز می‌شود و تسهیلگر از بچه‌ها می‌خواهد بگویند پویش نجات قطره‌ها به نظرشان چه معنایی دارد.
علی‌رغم شیطنت و بالا و پایین پریدن، سرانجام توجهشان جلب شده.
پاسخ‌ها متفاوت و متنوع است: “داستان آب”، “کمبود بارش”، “نقاشی”، “جشن آب”، “نقاشی از باران” و…
تسهیلگر پس از توضیح پویش، از بچه‌ها می‌پرسد که چرا باید در مصرف آب شرب صرفه‌جویی کنیم. اطلاعات بچه‌ها بسیار بالا است. اکثرشان می‌دانند که تنها سه درصد آب‌های جهان شیرین است و هزینه تصفیه یک متر مکعب آب آشامیدنی به قدری بالاست که مصرف کم‌تر، بهترین راهکار حفظِ آب برای نسل‌های آتی است.
راهکارهای صرفه‌جویی در مصرف آب را می‌گویند و کم کم با هم بحث و گفت‌وگو می‌کنند. از حرف‌های هم انتقاد می‌کنند. هم‌دیگر را تایید می‌کنند و حتی گاهی توی حرف هم می‌پرند.
تسهیلگر به هدفش رسیده و ذهن بچه‌ها را درگیر موضوع کرده است و خودش از بیرون تماشایشان می‌کند.
و هدف اصلی پویش نجات قطره‌ها نیز همین است؛ درگیر کردن ذهن گروه هدف برای حساسیت و دغدغه‌مندی در خصوص مصرف بهینه، چالش جهانی آب و تبدیل بچه‌ها به سفیران و نمایندگان محیط زیستی در بطن خانواده‌ها و گروه‌های اجتماعی خُرد و میانی.
آب، یکی از منابع حیاتی و گران‌بهای زمین، همچنان در معرض بحران‌های جدی قرار دارد. بر اساس گزارش‌های جدید، بیش از ۲.۲ میلیارد نفر در سراسر جهان به آب شرب ایمن دسترسی ندارند. این وضعیت نگران‌کننده، نیازمند اقدامات جدی و فرهنگسازی برای مصرف بهینه آب است.
مصرف بی‌رویه آب و عدم مدیریت صحیح منابع آب، به افزایش کمبود آب شرب و همچنین هزینه‌های بالای تصفیه آب منجر شده است. به گفته کارشناسان، بخش کشاورزی همچنان بزرگترین مصرف‌کننده آب شیرین است و نیاز به اصلاح و بهره‌وری بیشتر دارد. از سوی دیگر، تغییرات اقلیمی نیز به افزایش فراوانی و شدت کمبود آب دامن زده و چالش‌های اجتماعی و اقتصادی جدیدی را به همراه دارد.
همین موضوعات است که نقش کودکان و نوجوانان در فرهنگسازی مصرف بهینه آب را پُررنگ و پُراهمیت‌تر می‌کند. آموزش و آگاهی‌دهی به آنان از اهمیت حفظ منابع آب و راه‌های کاهش مصرف آب می‌تواند به عنوان یک راهکار موثر در مقابله با این بحران جهانی مطرح شود.
همان‌طور که بین بچه‌ها توی کارگاه آموزشی بحث و جدل شکل گرفته، شاید برخی راهکارها کلیشه‌ای و بسیار ساده به نظر بیاید اما همین کارها و اقدامات کوچک مثل بستن شیر آب هنگام مسواک زدن و استفاده از آب باران برای آبیاری گیاهان، می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش مصرف آب داشته باشد
کارگاه تمام شده و طاق زدن جوایزِ رنگارنگ با هم دوباره از سر گرفته شده است. تا آماده‌سازی رنگ‌ها برای نقاشیِ مشارکتی روی دیوار، کمی زمان نیاز است و بچه‌ها از پنجره به بیرون سرک می‌کشند. زنگ تفریح باید تمام شود تا تیم منتخب مدرسه در آرامش به رنگ‌آمیزی بپردازند. بچه‌های کلاس‌های دیگر دور میز رنگ جمع شده‌اند و لقمه به دست اصرار می‌کنند که در برنامه مشارکت داشته باشند. اما قرعه به نامشان نیفتاده است.
موعد نقاشی می‌رسد. توی صف می‌ایستند و رنگ‌ها را از دست گرافیست می‌گیرند و می‌روند به سوی دیوارهای حیاط. باید داخل خطوط مشکیِ طرح‌هایی را که روی دیوار است رنگ کنند. باز شروع می‌کنند به گپ زدن حینِ نقاشی یا معاوضه رنگ‌ها. می‌خندند و شادی می‌کنند و به مسئول برگزاری پویش می‌گویند امروز خیلی خوش گذشته و زمان را کش دهند تا زنگ امتحانشان هم لغو شود! بعد باز بلند بلند می‌خندند.
