نسترن کیوانپور– دخترک بر ارابّهای نشسته بود که اسبی با سرعت آن را دنبالِ خود میکشاند. موهای بافتهاش قرمز رنگ بود و پیراهنی نیز به همان رنگ بر تن داشت. در هارمونی با وزشِ باد از میانِ درختانِ دو طرفِ جاده، موسیقیِ بسیار زیبا و ملایم و صدای گرم و گیرای راوی که میگفت: «تکرار غریبانهی روزهایت چگونه گذشت وقتی روشنیِ چشمهایت در پشت پردههای مهآلودِ اندوه پنهان بود؟..»
این جملات برایتان آشنا نیست؟
صدای استاد “نصرالله مدقالچی” یکی از بهترین خاطراتِ دورانِ کودکیمان را رقم زده است؛ تصورِ کارتونِ “آن شرلی با موهای قرمز” بدونِ دکلمهی زیبای او ممکن نیست.
این بار نصرالله مدقالچی جلوی دوربین آمده و بناست روایتِ زندگیِ حرفهایاش را از زبانِ خودش بشنویم و لذت ببریم از دانستنِ زوایایی از شخصیت برجستهی او که کمتر از آن خبر داریم.
این روایتِ متفاوت از نصرالله مدقالچی در قالب یک فیلم مستند توسط هنرمندان کرجی تهیه شده است؛ فیلمی در مقیاس ملی که در مراحلِ پایانی تدوین برای اکران در جشنوارههای داخلی و خارجی است.
عنوانِ این اثر هم جالب است؛ “امپراطوری یک صدا” که به گفتهی تهیهکننده و کارگردان دقیقا گویای شخصیتِ ویژهی استاد و جایگاهِ حرفهای او در عرصهی هنر است و دورانِ حرفهای زندگیِ او را به صورت مفصل روایت میکند.
هرچند این مستند در قالبِ پرتره تهیه شده اما هدفش شناساندنِ چهرهی هنرمندانِ بزرگ عرصهی دوبله به عامهی مخاطبان است؛ مخاطبانی که بیش از آنکه مردم با تصویرشان آشنا باشند، با صدای گرمِ آنان خاطره دارند و چه بهتر که چنین اقدام بزرگی خاستگاهِ کرجی داشته باشد.
به گفتهی مهدی روحانی؛ تهیهکننده، پیشتولید این فیلم در سال ۹۸ آغاز شد که به دلیل شیوع کرونا به سال ۹۹ موکول شود.
روحانی میگوید که در روایتِ زندگیِ استاد مدقالچی، اساتیدی مانند محمود قنبری، ناهید امیریان، مسعود اسکویی، اعظم حبیبی، سبحان اکرامی، علیرضا علیشاهی، پریا شفیعیان و مانی هاشمیان، و همچنین چند استودیوی نامآشنا در عرصهی هنر، تیم تهیهکنندگی را یاری کردهاند.
او ادامه میدهد: «امیدواریم این مستند ۹۰ دقیقهای در دورانِ شیوعِ ویروس کرونا که تولیدات هنری کمرنگ شده، در اولین حضورش در جشنوارههای داخلی مورد اقبال مخاطبان هنردوستِ کشور قرار گیرد و شاهدِ اکران آن در سینمای هنر و تجربه نیز باشیم.»
چرا نصرالله مدقالچی؟ حسین رحمتی؛ کارگردانِ این اثر پاسخ میدهد: «عرصهی دوبله بزرگان بسیاری دارد و همهی مستندسازها هم دوست دارند در کارنامهی هنریشان پرترهای از این اساتید داشته باشند. در گذشته افتخار این را داشتم که اساتیدی مثل بهروز رضوی، نصرالله مدقالچی، داود نماینده و … بر من منت بگذارند و روایت(narration) برخی آثارم بر عهدهی این بزرگواران بود؛ با اینکه بسیاری از این بزرگان وسواسِ شدیدی بر متنی که میخوانند و اجرا میکنند دارند. یکی از دلایل انتخاب ایشان همین بود و دلیل دیگر هم به بیمهریِ سالهای اخیر به استاد باز میگردد. ایشان جزء مفاخریست که بسیار پیش از این باید از زندگیِ حرفهایشان مستندی تهیه میشد. به یادتان میآورم صدای گیرا و جذابِ استاد را در نقش ابوسفیان در فیلم محمد رسولالله که همه را پای تلویزیون میخکوب میکرد.»
به گفتهی رحمتی، سرانجام بستری فراهم شد که علاقمندان و دوستداران استاد مدقالچی گردِ هم آیند و در فضایی دوستانه مستندی به پاسِ سالها زحمت در عرصهی دوبلهی کشور برای ایشان تهیه کنند.
رحمتی پیش از این نیز در ساختِ مستندهایی مانند “هوای تازه” و “کنتراست”، جسته و گریخته سراغِ هنرمندان البرزی رفته است، از ساخت مستندی دیگر به نام “بهانههای کوچک خوشبختی” نیز خبر میدهد که به روایتِ زندگیِ حرفهای چهار استادکارِ برجسته در حوزههای خوشنویسی، معرق، مینیاتور و ساز میپردازد.
البرز هنرمندانِ برجسته و بهنامی دارد اما حسین رحمتی معتقد است حمایتهای کمرمقِ مسئولان فرهنگی و هنری و نهادهای مرتبط، انگیزه را برای تولیدِ آثار هنری کم میکند و همین نقص، سببِ از بین رفتنِ فرصتِ شناساندن هنرمندان به عموم مردم و گفتوگو با ایشان میشود.
اکرانِ این مستند که در صورتِ حمایتِ مسئولان هنری استان، به صورت ویژه برای البرزنشینان نیز انجام خواهد شد، قدم بزرگی در راستای شناسایی ظرفیتها و تواناییهای هنرمندان کرجی است.
اصحاب فرهنگ و هنرِ هر شهر و روستا به خصوص آنان که ارتباط دیرینهای از قاب تلویزیون با آنان داشتهایم، از مهمترین عناصرِ ایجاد حسِ تعلق در مردم هستند و امیدواریم این حرکت، آغازِ توجهِ ویژهی هنرمندان، مسئولان و مردم به چهرههایی باشد که متاسفانه به دلیل بیاعتناییها، گوشهی انزوا برگزیدهاند یا در سکوت و بیخبری ما را ترک کردهاند؛ بیآنکه قدردانیِ شایستهای به پاسِ آفرینشِ آثاری ماندگار و خاطراتی خوش، از آنها به عمل آمده باشد.
مشتاقِ دیدنِ مستند زندگیِ استاد مدقالچی هستیم که شاید به جرأت بتوان گفت گویندهای مانند او نمیتوانست ظرافتهای بازی آنتونی هاپکینزِ بزرگ را در نقش هانیبال لکتر در سکوت برهها، جدیتِ همراه با مهربانیِ ژان گابن در نقش ژان والژانِ بینوایان، شیطنتِ همراه با منفعتطلبیِ ایلای والاک در نقش توکو(زشت) را در فیلم خوب، بد، زشت، یا جذابیتِ چارلز برانسون در نقش هارمونیکا در روزی روزگاری در غرب و بسیاری دیگر از نقشها را چنان عالی و حرفهای به نمایش بگذارد که انگار این بازیگران بزرگ از بدو تولد فارسیزبان بودهاند.
مستند امپراطوری یک صدا؛ کاری از کانون پرواز نقش
تهیهکننده: مهدی روحانی
کارگردان: حسین رحمتی
مدیر تولید: ملیحه امیری شامیرانی
تصویربرداران: محمد دانایی و مهدی برادران
نورپردازی: محمدجواد هنرمند
صدابرداری: رضا رسولی
تنظیم آهنگ: مهدی رحیم