اصولی و تخصصی مطالبه کنیم؛ نتیجه بگیریم
نسترن کیوان‌پور-شاید اگر به عقب برگردیم، کم‌تر مطالبه‌ای را در سطح کرج مشابهِ جریان باغِ سیب بیابیم؛ سال ۶۹ در برنامه‌ی “عصر جمعه” از تهران و از سوی استاد فرهنگ جولایی پیگیری شد و ادامه‌ی مطالبات با جدیتِ بیشتر در سال ۱۳۸۷ به برنامه‌ی “یکشنبه‌ی سبز” در کرج رسید.
طی ماه‌های گذشته، دو موضوع مهم به جدیت از سوی شهروندان کرج پیگیری شده که شاید هم‌تراز با مطالبه‌ی گسترده‌ی باغ سیب نباشد اما شهروندان را برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب متحد کرده است؛ پروژه‌ی بلوار جمهوری و پروژه‌ی انتقال آب رودخانه‌ی کرج به تهران.
اما موضوعی که در هر دوِ این مطالبات مردمی به ویژه در موضوع انتقال آب سد کرج اهمیت دارد، مطالبه‌ی صحیح و اصولی است. تصمیمات هیجانی یا درخواست‌های بدونِ منطق برای کسب حق‌آبه‌ی البرز چه کم‌تر از میزانی که باید باشد و چه بیشتر از میزانی که استان نیاز دارد، نه تنها هیچ کمکی به این پویشِ مردمی نمی‌کند بلکه با بیان اطلاعات غیر تخصصی و مطالبات فرا واقع، جنس و ارزش درخواست‌های مردمی را نیز تنزل می‌دهد.
سازمان مردم‌نهاد همیار منابع آب استان البرز نامه‌ای با موضوع “انتقال آب کرج به تهران” تنظیم کرده و از طریق استانداری البرز، امام جمعه‌ی کرج، نمایندگان کرج در مجلس شورای اسلامی، دادگستری البرز، مدیر شرکت آب منطقه‌ای البرز و سایر مسئولان مربوطه در حال پیگیریِ موضوع است.
پیگیری موضوع انتقال آب رودخانه‌ی کرج از طریق مراجع قضایی
مهدی کیان؛ مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره‌ی سمن همیار منابع آب البرز در گفت‌وگو با “پایگاه خبری هزار و یک شهر” می‌گوید: «جمعیت همیار منابع آب البرز با هرگونه انتقال آب که به استناد اصل ۵۰ قانون اساسی سبب تخریب محیط زیست به خصوص منابع آبی استان شود، مخالف است و در حالِ پیگیریِ جدی موضوع از طریق مراجع قضایی است.»
مسئولان استان طی ماه گذشته مطالبی در رسانه‌ها منتشر کرده‌اند و توضیحاتی در خصوص میزان حق‌آبه‌ی البرز و هم‌چنین نحوه و میزان انتقال آب به تهران را ارائه داده‌اند.
کیان در این خصوص با بیان اینکه در متن این نامه که پس از بررسی و رایزنی اعضای جمعیت همیار منابع آب البرز-که در میان آن‌ها کارشناسان برجسته‌ی محیط زیست نیز وجود دارند- تنظیم شده، درخواست‌ها و مطالبات تخصصی و به‌حق البرز در قالب شش بند به مسئولان ارائه شده است.
این شش بند به اختصار به شرح زیر است:
- شفاف‌سازی برداشت برای بخش‌های مختلف از منابع آبی سد امیرکبیر(کرج) و طالقان با توجه به ظرفیت اسمی و متوسط حجم آب سالانه در پشت سدها.
- تهیه‌ی جدول تخصیص حق‌آبه کشاورزی، محیط زیست و سهم آب شرب شرکت‌های آب و فاضلاب تهران و استان البرز و نصب دستگاه‌های آنلاین و دقیق بر روی خروجی‌ها و ورودی‌های بخش‌های فوق‌الذکر و اطلاع‌رسانی آن‌ها توسط متولیان مدیریت منابع آب کشور.
- انتقال مدیریت سدهای کرج و طالقان از آب‌منطقه‌ای تهران به آب‌منطقه‌ای البرز با توجه به قوانین جاری در خصوص تمرکز ادارات در حوزه‌ی جغرافیایی استانداری‌های کشور.
- کنترل و بهسازی رودخانه‌ی کرج از ابتدای حوضه‌ی آبخیز تا انتهای آن.
- توجه به این موضوع که بر اساس تجربیات گذشته، سدسازی و انتقال آب مشکل کم‌آبی و بحران‌های مرتبط با آن را حل نمی‌کند و این بحران‌ها را فقط از منطقه‌ای به منطقه‌ی دیگر هدایت می‌کند.
- هر طرح انتقال آب باید به این موضوعات توجه کند؛ کمبود آب در مبدأ وجود نداشته باشد و در مقصد هم درست مصرف شود.
او می‌گوید: «وجود دشت‌های ممنوعه، نشست سفره‌های زیرزمینی، فرونشست خاک و تخریب آب‌خوان‌ها نشان از این دارد که البرز به شدت نیازمند آب سدهای کرج و طالقان است. در حال حاضر نیز فقط ۲۲ درصد از آب شرب استان البرز از محل این دو سد تأمین می‌شود و ۷۸ درصد باقی‌مانده از محل حدود ۵۰۰ حلقه چاه، که همین چاه‌ها نیز به دلیل دوره‌های کوتاه کم‌آبی یا بی‌آبی دچار کف‌شکنی و برداشت بیش از ظرفیت شده‌اند. هم‌چنین به دلیل عدم تخصیص حق‌آبه‌های محیط زیستی و کشاورزی رودخانه‌ی کرج و دشت شهریار تا رودخانه‌ی شور و دریاچه‌ی نمک، این منطقه در آینده مرکز گرد و غبار و بیابان خواهد شد.»
کیان در پایان بر لزومِ مطالبه‌ی کارشناسی، دسترسی و بررسیِ آمارِ موجود و انتشار آمار دقیق در رسانه‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید: «مطالبه‌ی صحیح به نتیجه‌ی مطلوب منجر خواهد شد و به همین دلیل جمعیت همیار منابع آب البرز با مراجعه به تمام مسئولان ذیربط و برگزاری جلسات مستمر در پی دستیابی به آمار درست است که با شناخت دقیق وضع موجود و هم‌چنین در نظر گرفتنِ ملی بودنِ مسئله‌ی آب، به مطالبه‌ی صحیح و کارشناسانه بپردازد.»
پایش آنلاین و مستمر میزان برداشت آب از رودخانه‌ی کرج توسط شرکت آب منطقه‌ای البرز
موضوع را از مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز؛ داود نجفیان نیز پیگیری می‌کنیم که اخیرا نشستی نیز با سازمان مردم‌نهاد همیار منابع آب استان البرز برگزار کرده است.
نجفیان در خصوص انتقال آب رودخانه‌ی کرج به تهران از طریق تونل ۳۰ کیلومتری به پایگاه خبری هزار و یک شهر می‌گوید: «با توجه به برنامه‌ی تدوین شده‌ی وزارت نیرو و به تبع آن شرکت آب منطقه‌ای تهران، طرح تونل انتقال آب از سال ۸۱ شروع و در سال ۹۱ به اتمام رسیده و هم‌چنین تصفیه خانه شماره ۶ نیز از سال ۸۴ شروع و در سال جاری به اتمام رسیده است.»
او ادامه می‌دهد: «بر اساس برنامه‌ریزی‌ای که شرکت آب منطقه‌ای تهران انجام داده و با توجه به اینکه در حال حاضر بخش عمده‌ای از تخصیص مصوب ابلاغ شده‌ی تهران از سد کرج به میزان حدود ۲۶۰ میلیون متر مکعب از طریق رودخانه‌ی کرج و ایستگاه بیلقان برای تأمین آب مورد هدف تصفیه‌خانه‌های شماره ۱ و ۲ تهران منتقل می‌شود، مقرر است حدود ۲ متر مکعب در ثانیه از تخصیص باقی‌مانده‌ی آب شرب تهران از سد کرج از طریق تونل تازه افتتاح‌شده به تصفیه‌خانه شماره ۶ منتقل شود.»
داود نجفیان تأکید می‌کند: «نکته اینجاست که با توجه به سقف تخصیص آب تهران از آب سطحی سد کرج عملا برداشت بیش از ۲ متر مکعب در ثانیه برای انتقال از تونل کرج به تهران با الزام تداوم بهره‌برداری تصفیه‌خانه‌های قدیمی ۱ و ۲ تهران با انتقال آب از جریان رودخانه‌ی کرج امکان‌پذیر نیست و عملا تامین آب تصفیه‌خانه‌های شماره ۱ و ۲ تهران از مسیر قبلی رودخانه منتقل خواهد شد.»
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان البرز نیاز تصفیه‌خانه‌های شماره یک و دو تهران را حدود ۲۶۰ میلیون متر مکعب اعلام می‌کند و می‌گوید: «با توجه به نیازهای زیست‌محیطی و حق‌آبه‌های پایین‌دست سد و با در نظر گرفتن تداوم تأمین آب شرب تصفیه‌خانه‌های مذکور از مسیر قبلی، همیشه بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال در رودخانه‌ی کرج از پایین‌دست سد تا ایستگاه بیلقان آب جاری خواهد شد و با این فرض عملا هیچ‌گونه تبعات زیست‌محیطی بر رودخانه‌ی کرج متصور نیست.»
نجفیان با اشاره به مشکلاتِ تأمین آب شرب البرز طی سال‌های گذشته نیز می‌گوید: «با دستور وزیر نیرو و پیگیری‌های استانی و ارائه‌ی مطالعات انجام‌شده در کمیسیون تخصیص وزارت نیرو، تخصیص آب شرب البرز از منابع سطحی سدهای کرج و طالقان دو برابر شده است یعنی از ۵۵ میلیون متر مکعب در سال به ۱۱۰ میلیون متر مکعب در سال افزایش یافته است که پس از اجرای زیرساخت‌های لازم، با انجام این کار، کیفیت و کمیت آب استان البرز ارتقا خواهد یافت.»
او دغدغه‌های ایجاد شده برای مردم به‌ویژه همیاران منابع آب استان را فرصت خوبی برای حفظ منابع آبی استان البرز می‌داند و معتقد است که خرد جمعی و حصولِ نتایج فنی و تخصصی در خصوص موضوعات مربوط به محیط زیست، در حفظ آب‌خوان‌ها بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
نجفیان در پایان می‌گوید: «شرکت آب‌منطقه‌ای البرز پایش و کنترل آنلاین میزان برداشت آب از طریق تونل را به طور مستمر انجام خواهد داد. در عین حال با سازمان‌های مردم‌نهاد نیز آمادگی برگزاری جلسات مستمر و کارشناسی وجود دارد تا تبعات زیست‌محیطی این موضوع که نگرانیِ شدید شهروندان را در پی داشته به حداقل برسد.»
شرکت آب منطقه‌ای البرز اعلام آمادگی کرده است که از نظر متخصصان و شهروندان دغدغه‌مند استان در خصوص این موضوع استفاده کند. در نامه‌ی همیاران منابع آب استان نیز، مطالبات به صورت دقیق و فنی مطرح شده است و بناست نتایجِ پیگیری‌ها از طریق پایگاه خبری هزار و یک شهر به تفصیل به البرزی‌ها ارائه شود تا در فضایی تخصصی و قائل به تعامل بتوانیم مانند گذشته، مطالبه‌ی مردمی و به‌حقِ البرزی‌ها را این بار همراه با مسئولان به تحقق برسانیم.
