يادداشتی به بهانه‌ي طرح تخريب سينما هجرت
نسترن كيوان‌پور – “خانه{بنای} تاریخی را خراب می‌کنیم تا ساختمان جدید{يا راه جديد} بسازیم چون حالمان خوب نیست و گرسنه‌ایم”.
اسکندر مختاری؛ کارشناس مرمّت بناهای تاریخی این مطلب را در گفت‌وگوی سال ۹۰ خود با روزنامه شرق گفته است. مطلبی که ما را به شدت یادِ اتفاقِ این چند روز اخیر می‌اندازد؛ تخريبِ يك بناي فرهنگيِ نوستالژیک به بهانه‌‌ی تعریض خیابان و کمک به بارِ ترافیکی ورودی و خروجی شهر کرج پس از افتتاح بزرگراه شمالی.
پیش‌تر که کرج هنوز فضای فرهنگی و هنریِ زیادی نداشت(هرچند درحال حاضر هم شمارِ این فضاها اندک است)، سینما هجرت تنها جایی بود که می‌شد در آن همراهِ خانواده ساعتی برای دیدنِ فیلم‌های اکران‌شده‌ی آن زمان وقت گذراند. مخصوصا برای ما دهه شصتی‌ها، شلوغیِ چهارراه دانشکده و میدان کرج، مغازه‌های جداره‌های خیابان، دستفروش‌ها و حتی تاکسی‌های پُرشماری که به سرعت از مسافر پُر و خالی می‌شد، و بامِ مثلثی‌شکلِ سازه‌ی سینما، یک خاطره‌ی نوستالژیک و دلنشین است.
حالا انگار به گفتهی اعضای شورای شهر کرج، یک لایحه که ۱۲ سال پیش مطرح بوده، باز سر از صحنِ علنی درآورده است؛ جابه‌جایی سینما هجرت!
طبق گفتهی رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر کرج، بناست قطعه زمینی که در حاشیه‌ی بوستان تاجیکستان قرار دارد و مربوط به تئاتر شهر است، با ساختمان سینما هجرت با مالکیت حوزه‌ی هنری البرز تهاتر شود.
البته حوزه هنری استان البرز درخواست تحویل یک قطعه زمین مازاد به‌منظور احداث پارکینگ عمومی در حاشیه‌ی زمین تئاتر شهر را نیز مطرح کرده است که به زعمِ اعضای شورای شهر کرج، درخواستِ زیادی است و هنوز به تأیید شورای شهر نرسیده است.
طی روزهای گذشته و پس از مطرح شدنِ چندباره‌ی این لایحه، برخی از البرزنشینان و به‌ویژه فعالان فرهنگی و اجتماعی به این خبر واکنش نشان داده‌اند و جابه‌جایی یک کاربری فرهنگی که در میدان کرج نماد خاطرات قدیمی و دلنشینی برای مردم کرج است و علی‌رغمِ عدم رسیدگی به سازه‌ی سینما، به عنوانِ یکی از عناصر هویت‌زاي كرج از تاريخ تأسيس يعني سال ۱۳۴۷ در ذهن مردم خود را جاي داده، اقدامي ناصحيح، بدون پیوست فرهنگی و نادیده گرفتنِ هویت شهری-شهروندی است.
بديهي‌ست این سينما علی‌رغمِ قامتِ فرسوده‌اش به دلیلِ سال‌ها بی‌مهری، هم‌چنان فضایی خاطره‌انگیز و هویت‌زا برای کرج و کرجی‌هاست. اما طبق معمول راحت‌ترین گزینه برای مسئولان حذف صورت‌مسئله است. آن هم در عصری که تمام برنامه‌ها، پروژه‌ها و اقدامات شهری نیاز به پیوست‌های فرهنگی دارد و هویتِ شهری، یکی از مهم‌ترین و پُرچالش‌ترین معیارهای تحقق یک شهرِ زیست‌پذیر و شهروندگراست.
طبق آن‌چه در متن لایحه‌ی شهرداری مربوط به تاریخ ۲۱ خردادماه ۱۴۰۲ به شورای شهر ارسال شده، این کاربری فرهنگی، گویا بر اساس مصوبه‌ی کمیسیون ماده ۵ شورای‌عالی شهرسازی و معماری در طرح تعریض بلوار ۶۰ متری قرار دارد و معبر پس از تعریض، بناست پس از بازگشایی بزرگراه شمالی، بارِ ترافیک ورودی و خروجی شهر کرج را ساماندهی کند.
اکنون مقرر شده که شهرداری کرج به مدت یک ماه در راستای رفع ابهامات تهاتر زمین تئاتر شهر و سینما هجرت بررسی‌های کارشناسانه انجام دهد و لایحه‌ی اصلاحی را به شورای شهر ارسال کند اما آن‌چه از گفته‌ها استنباط می‌شود این است که مسئولان در موضوعِ جابه‌جاییِ سینما، اتفاق نظر دارند و تنها برخی جزئیات مطرح شده در لایحه موردِ بحث است.
متاسفانه انگار فراموش کرده‌ایم، هويت، كيفیتی همواره جاری در طیف گذشته تا به امروز است و نمی‌توان تنها از یك عنوان برای القای هویت وام گرفت آن هم به صورتِ مقطعی؛ که فضاها، ساختمان‌ها، خیابان‌ها و حتی درختان، همه و همه در این هویتِ دنباله‌دار و جاری دخيل‌اند. به طور مداوم در حالِ تخریبِ محیط زیست و نمادهای فرهنگی در راستای اجرای پروژه‌های شهری هستیم، چرا كه اولويت، برخلافِ شعارها و وعده‌ها، تنها به پیشبُردِ سیاست‌های عمرانی معطوف است، اما یادمان نرود بی‌اعتمادی شهروندان مدت‌هاست گریبان‌گيرِ مديریت شهری بوده و جابه‌جايی نمادهای خاطره‌انگيز، به شكافِ میان مردم و مسئولان دامن خواهد زد.
