نسترن کیوانپور– اصلا و ابدا کاری نداریم که قرار است با انجامِ یک پروژه ۳۱۰ اصله درخت را از سرسبزترین نقطهی کرج جابهجا کنید و باز هم فرض کنید که دلایلتان را برای احداثِ ادامهی مسیر بزرگراهی که از میدان سپاه میگذرد کاملا میپذیریم؛ سوال اینجاست که چرا همیشه وقتی شروع به انجامِ کاری میکنید تازه یادتان میافتد شهروندانی وجود دارند که باید در تصمیمگیریهای شهرشان دخیل باشند؟!
چرا وقتی یک پروژه را پیش میبرید، در فرایندِ مطالعهی پیش از اجرا، یک درصد گمان نمیکنید که اثرِ اجرای آن بر محدودههای اطراف و در نهایت کلِ شهر چیست؟
بگذارید یک گریز بزنیم به یک اصل برنامهریزی شهری. طبقِ اصل نفر دوم که ادموند بیکن؛ معمار و برنامهریز شهری آن را بیان کرده است، در درونِ هر اثرِ بزرگی نیروهای زایندهای وجود دارد که میتواند در کارهای بعدی پیرامونِ خود اثر بگذارد که حتی خالق اثر نیز ممکن است تصورش را نکرده باشد. به عبارتی نفر دوم است که تعیین میکند که مخلوقِ نفرِ اول رشد کند یا نابود شود.
حالا اگر بخواهیم اصل نفر دوم را به کرج تعمیم دهیم، مطمئن هستم روحِ ادموند بیکن در عذابِ ابدی قرار میگیرد. هیچ پروژهای در کرج با رویکردِ “اصل نفر دوم” انجام نشده، نمیشود و نخواهد شد. دلیلش شاید این است که اکثرِ مدیران به آیندهی شهر نمیاندیشند و صرفا میخواهند در همان دورهی تصدیِ سمَت و مسئولیتِ خود، اثری ماندگار از خود به جای بگذارند؛ اما سوال اینجاست؛ این آثار واقعا ماندگار است؟! آیا این پروژهها واقعا راضیکننده است؟ یا مثلِ دوربرگردانِ هواییِ بلوار دانشآموز تنها مایهی خنده خواهد بود؟
این چند روز اگر به فضای مجازی و صفحات اینستاگرامی و کانالهای تلگرامی مربوط به کرج سر بزنید، این هشتگها را مدام میبینید: #درختان_را_قطع_نکنید و #پروژه_بلوار_جمهوری_کرج.
داستان از این قرار است که با سرعت گرفتنِ فرایندِ تکمیل کنارگذر شمالی(بزرگراه شهید قاسم سلیمانی)، امتداد بلوار جمهوری یکی از دسترسیهای مهمِ این بزرگراه در مرکز شهر کرج است. به این معنی که بلوار جمهوری در طرح به عنوان یک مسیر بزرگراهی تعریف شده است که شمال و جنوب کرج را باید به هم متصل کند و در این مسیر نباید تقاطعات همسطح باشند و بلوار جمهوری در مسیر شمالی-جنوبی باید به صورت زیرگذر باشد اما میدان جمهوری سرِ جایش باقی خواهد ماند.
عباس زارع؛ رئیس کمیسیون تلفیق شورای شهر کرج و نمایندهی کمیسیون ماده ۷ میگوید که دغدغهی شهروندان را درک میکند بهویژه در جهانشهر که اهالیاش روی قطعِ حتی یک درخت هم حساس هستند و بر این اساس توضیحاتی ارائه میدهد؛ از مطالعات ترافیکیِ این محدوده و عبورِ ساعتی هفت هزار و ۳۰۰ خودرو(که استانداردش سه هزار خودرو است) گرفته تا ۳۱۰ اصله درخت در معرضِ اجرای این طرح(۱۲۹ اصله چنار، ۸۷ اصله ون، ۴۷ اصله توت، پنج اصله افرا، ۳۴ اصله نارون، سه اصله سرو نقرهای، یک اصله اقاقیا، دو اصله بید مجنون و یک اصله کاج مشهد).
زارع میگوید که با اصلاحاتی که مشاور در طرح انجام داده، ۷۰ اصله درخت چنار تنومند در محدودهی رستوران دی تا میدان جمهوری حفظ شده است اما باز هم درختانِ بسیاری در معرض اجرای این طرح هستند که البته بناست با تشکیل یک کمیسیون محیط زیست ذیل این پروژه، تحلیل دقیقی بر ابعاد اثرگذاری این پروژه بر محیط زیست صورت گیرد.
به گفتهی اعضای شورای شهر کرج، این پروژه در راستای هدفِ کاهشِ ترافیکِ سرسامآور میدان سپاه و بلوار جمهوری و آلایندگیِ شدید ناشی از تردد خوردوها اجرا خواهد شد اما ای کاش شهروندان در روندِ تهیهی طرح، در جریان قرار میگرفتند؛ نه حالا که عملیاتِ اجرایی در حالِ آغاز است.
این پروژه چه اجرا شود چه اجرا نشود، یک هشدار بزرگ است برای برنامهریزان، تصمیمگیران و تصمیمسازانِ این کلانشهر؛ مطالعاتِ پیش از اجرای پروژهها متاسفانه کامل و جامع نیست و جای خالیِ دیدگاهی کلنگر به شدت در کرج احساس میشود.
اعضای شورای شهر کرج میگویند که درختانِ محدودهی طرح جابهجا خواهند شد و تلاش میشود کمترین میزانِ دخالت در محیط طبیعیِ جهانشهر انجام شود. اما قبول کنید سخت است اعتماد کردن به شما آنهم زمانی که یک پروژهی بزرگ را دقیقا در قلبِ کرج میخواهید انجام دهید؛ محدودهای که یادگاری از دورانِ شکوهِ باغشهری کرج است.
با پیگیریهای انجام شده مشخص شد که ۱۷ طرح برای امتداد بلوار جمهوری پیشنهاد شده است و بناست شهردار کرج اثراتِ هر کدام از این طرحها را به صورتِ کمّی به شهروندان ارائه کند و بعد از ارزیابیِ دقیق زیستمحیطی، بهترین راهکار انتخاب شود. از طرفی هم اعلام کردهاند درختانِ چنارِ ضلعِ غربیِ بلوار، عمر بسیار کمتری دارند و در جابهجایی آسیبِ بسیار کمتری خواهند دید و سایرِ درختان جز چنار هنگام جابهجایی مشکلی نخواهند داشت.
باید منتظر ماند و دید که آیا وعدهی شهردار و اعضای شورای شهر برای ارزیابی دقیق آثارِ این طرح و انتخابِ بهترین راهکار، محقق میشود یا باید نگرانِ آیندهی شهری باشیم که از دیرباز به درختانش معروف بود.
