اهالی اسلام‌آباد: از دوره سوم شورای شهر کرج دنبال سند هستیم!
نسترن کیوان‌پور- مرد میانسالی كه روبه‌رویم ایستاده می‌گوید ۲۹ سال است قول داده‌اند وضعیت اسلام‌آباد بهتر شود و از دوره‌ی سوم شورای شهر كرج یعنی ۱۲ سالِ پیش، دنبال سند هستند. دیگری وسطِ حرفش می‌پرد و خطاب به من می‌گوید که “می‌دانی چند مسئول این سال‌ها آمده‌اند، قول داده‌اند و رفته‌اند؟! انگار مجازات ما این است که تا ابد شاهد این وضعیت باشیم!”
آمده‌ایم به اسلام‌آباد؛ محله‌ای که متشکل از شش منطقه است با ۳/۱۷۴ هکتار مساحت و جمعیتی معادل با ۳۵ هزار نفر با مشکلاتی که سال‌هاست به گفته‌ی اهالی به قوت خود باقی‌ست.
۲۹ سال زمان برای ساماندهی یک محله
سال ۱۳۷۱ با سفر رئیس جمهور وقت به کرج طرحی در محله‌ی اسلام‌آباد تصویب شد و بودجه‌ای برایش اختصاص یافت که در پی آن هیات امنای طرح ساماندهی تشکیل شد. حتی در این طرح، زمین‌هایی در باغستان و کیانمهر برای انتقال اهالی جانمایی شده بود که متاسفانه در همان مرحله ابتدایی متوقف ماند و شنیده‌ها حاکی‌ست این اراضی در حال حاضر به برج‌های لاکچری تبدیل می‌شود که نه تنها اهالی اسلام‌آباد بلکه بیشتر ساکنان توان خرید واحدهایش را نخواهند داشت!
طرح ساماندهی تپه‌ی مرادآب در راستای تبدیل تپه‌ی مرادآب به مرکز تفریحی، گردشگری و تجاری که توسط مهندسان مشاور شاران نیز تهیه شده بود در سال ۱۳۹۴ در کمیسیون شورای عالی معماری و شهرسازی و در سال ۱۳۹۶ در کمیسیون ماده ۵ اداره کل راه و شهرسازی استان البرز به تصویب رسید و بر اساس این طرح، تپه‌ی مرادآب به دو بخش حوزهی عمومی با مساحت تقریبی ۶۸ هکتار و حوزه مسکونی با مساحت تقریبی ۱۰۰ هکتار تقسیم شد. هم‌چنین برای جداسازی این دو حوزه از هم و جلوگیری از سرایت ساخت‌وساز غیر مجاز احتمالی به حوزهی عمومی، معبری با مقطع عرضی ۳۰ متر(رینگ ۳۰ متری) پیشنهاد شد.
البته این طرح پس از آن با تغییراتی نیز همراه شد. و به دلیل مشکلات موجود در حوزهی معابر، مهندسین مشاور پرداراز، تدقیق معابر داخل محدوده را به عهده می‌گیرند که البته در فرایند تصویب است و بناست ملاک عمل طرح تفصیلی باشد.
پس از آن ستاد ساماندهی تپه مرادآب تشکیل شد که مدتی به فعالیت پرداخت و به دلیل شرایط خاص و ویژه‌ی این محله، سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات متفاوت از سایر بافت‌های فرسوده‌ی کرج بود. این در حالی است که کل بافت فرسوده کرج یک طرح مصوب دارد که ملاک عمل شهرداری است اما در اسلام‌آباد از طرح مهندسین مشاور شاران استفاده می‌شود.
بیشتر مشکلات از همین طرح ناشی می‌شود؛ کارکنان دفتر تسهیلگری اسلام‌آباد که زیر نظر استانداری البرز فعالیت می‌کنند می‌گویند: «متاسفانه برای انجام هر اقدامی در محدوده به گره‌ی طرح ساماندهی برمی‌خوریم و انگار هیچ کاری تا به سرانجام رسیدن این طرح انجام نخواهد شد.»
۲۷ تیرماه ۱۳۹۶ بود که شورای عالی اداری در یکصد و هفتاد و نهمین جلسه بنا به پیشنهاد مشترک وزارت کشور و سازمان اداری و استخدامی کشور، در اجرای وظایف و اختیارات مندرج در بند ۹ ماده ۱۱۵ قانون مدیریت خدمات کشوری در زمینه شناسایی و واگذاری وظایف، امور و فعالیت‌های قابل واگذاری دستگاه‌های اجرایی به شهرداری‌ها با هدف کاهش تصدی‌های غیرضرور، با دستور رئیس جمهور، طرح ساماندهی تپه مرادآب کرج به شهرداری کرج واگذار شد که جزئیات آن به شرح زیر است:
۱- تمامی وظایف، اختیارات، دارایی‌ها، اموال منقول و غیرمنقول، تعهدات و بدهی‌های مدیریت طرح ساماندهی تپه مرادآب کرج به شهرداری کرج منتقل و در آن ادغام و اعتبارات مورد نیاز طرح، مطابق مقررات مربوط تأمین می‌شود.
۲- هیأت امنای طرح مذکور که مطابق تصمیمات مراجع ذیربط تعیین شده‌اند، از تاریخ ابلاغ این مصوبه منحل و فاقد هر گونه اختیار و وظیفه‌ای در این زمینه هستند.
۳- کارکنان مدیریت طرح ساماندهی تپه مرادآب کرج در صورت دارا بودن شرایط احراز، به شهرداری کرج انتقال خواهند یافت و یا بر اساس وضعیت استخدامی، نسبت به تعیین تکلیف استخدامی آن‌ها توسط وزارت کشور (شهرداری کرج) اقدام می‌شود.
۴- وزیر کشور مسئول اجرای این مصوبه می‌باشد و گزارش پیشرفت کار را به دبیرخانه شورای عالی اداری ارائه می‌کند.
پس از این مصوبه و در همان سال، طرح رینگ تپه مرادآب با تجهیز کارگاه پیمانکار در ضلع جنوب شرقی تپه و برِ خیابان شریعتی، آغاز شد که هدف آن آماده‌سازی زمین و ایجادِ دسترسی به محدوده‌های بالادست و پایین‌دست بود تا زمین جهتِ جانماییِ کاربری‌های تجاری، تفریحی و خدماتی در اختیارِ سرمایه‌گذاران قرار گیرد.
سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری کرج سال ۹۷ بر حسب وظیفه‌‌ی انجام تملکات در محدوده طرح ساماندهی تپه مرادآب، ۱۹ ملک با جمع کلی ۱۲ میلیارد ریال تملک کرد. ابته در این سال ۳۴ ملک نیز توسط ستاد ساماندهی با رقم ۵۶ میلیارد ریال تملک شد.
طی سال ۹۸ سازمان عمران و بازآفرینی شهری، شهرداری منطقه یک و ستاد ساماندهی ۲۲ ملک دیگر نیز با رقم ۹ میلیارد ریال که ۱۵ ملک آن در رینگ ۳۰ متری واقع بود، انجام شد.
سال ۱۳۹۹ نیز ۱۵ ملک با همکاری ستاد ساماندهی و شهرداری منطقه یک تملک شده است که مجموع رقم آن ۱۴۰ میلیارد ریال است كه هفت ملك آن به صورت قطعی پرداخت شده و هشت ملک در مراحل ماده ۹ قرار دارد.
البته به ۶۸ هکتاری که در طرح شاران اشاره شده بود طی سالهای گذشته چهار هکتار اضافه شده و در کل ۷۰ هکتار از ۷۲ هکتار طرح ساماندهی تپه‌ی مرادآب تاکنون تملک شده اما باقی تملکات به دلایل مختلف مانند تورم و بالا رفتن قیمتِ زمین به صورت حلزونی پیش می‌رود و اینجاست که مشکل اصلی خودنمایی می‌کند!
طرح ساماندهی که نیاز به تملک ساختمان‌های واقع در محدوده دارد، تا سال ۱۳۸۸ با قوت به کار ادامه داد و نزدیک به ۳ هزار تملک نیز انجام شد اما به دلیل مشکلات ذکر شده و عدم تخصیص بودجه‌ی کافی سرعت خود را از دست داده و با وضعیت کنونی شاید چندین سال دیگر هم به سرانجام نرسد.
چالش جلب اعتماد محلی
شقایق محرمی؛ مدیر دفتر تسهیلگری اسلام‌آباد می‌گوید: «مساحت محدوده مورد مداخله ۴۱/۵۰ هکتار و جمعیت آن ۱۷ هزار و ۷۷۶ نفر است؛ افراد پر شماری که متاسفانه طی سال‌هایی که دفاتر ایجاد، تعطیل یا راه‌اندازی مجدد شد اعتماد خود را به مسئولان از دست داده‌اند و جلب اعتماد محلی سخت‌ترین کار ممکن است!»
به گفته‌ی محرمی، شرایط خاص اسلام‌آباد به دلیل داشتن طرح ساماندهی که سال‌هاست به نتیجه نرسیده، اهالی را به حالت بلاتکیفی و انفعال رسانده است.
به گفته کارکنان دفتر، اهالی نه می‌توانند ملک خود را نوسازی کنند نه شهرداری به دلیل افزایش قیمت‌ها، امکان تملک سریع پلاک‌های مسکونی باقیمانده را دارد.
برای کوچک‌ترین اقدام کالبدی نیز در محله، از ایجاد پاتوق گرفته تا پاکسازی نخاله و زباله، و مهم‌تر از همه تبدیل سندهای قولنامه‌ای به رسمی، بهانه‌‌ی طرح ساماندهی مطرح می‌شود.
ترجیح می‌دهیم در اسلام‌آباد بمانیم تا به سهرابیه یا خط ۴ حصار منتقل شویم
وارد کوچه پس‌کوچه‌های اسلام‌آباد که می‌شویم و پای صحبت‌های مردم می‌نشینیم، محوریت تقریبا یکسان است؛ “انتظار بیهوده و خسته‌کننده.” پیرمردی می‌گوید اوضاع بسیار ناراحت کننده است؛ هم علاقه دارند از این محله بروند هم با پولی که از فروش خانه‌شان به دست می‌آورند نمی‌توانند جای بهتری ساکن شوند.
خانمی می‌گوید “برخی از اهالی که خانه‌هایشان طی سالهای قبل تملک شده به خط ۴ حصار یا سهرابیه نقل مکان کرده‌اند.”
او ادامه می‌دهد: «ترجیح می‌دهیم همین جا بمانیم چون به مرکز شهر، خدمات و امکانات نزدیک‌تر است تا به محلاتی مثل سهرابیه که از کرج دورتر است برویم.»
بخش‌هایی که تملک و تخریب شده، به دلیل عدم رسیدگی محل تجمع نخاله، معتادان و … شده است.
تصاحب تپه برای ویوِ تجملاتی!
یکی از اهالی می‌گوید: “می‌خواهند این محله را از دستمان دربیاورند و به پولدارها بدهند که برای خودشان بسازند و بفروشند و منظره‌ی زیبای اینجا را تصاحب کنند.”
متاسفانه برخی مسئولان طی سال‌ها با مردم به هیچ وجه همراهی نکرده‌اند. کارکنان دفتر از مدیری نام می‌برند که گفته بود “چرا باید برای اسلام‌آباد پولی خرج کرد در حالی که کمی بالاتر در عظیمیه به راحتی می‌توان برای مردمی که مالیات می‌دهند کار انجام داد.”
وضعیتِ خوبِ اسلام‌آباد در برخورداری از سرانه‌های خدماتی
با اینکه این محله از نظر سرانه‌های خدماتی وضعیت نسبتا خوبی دارد اما وضعیت اسلام‌آباد بسیار ویژه است. مردم معتقدند که با آسفالت کردن چهار کوچه و نقاشی دیواری مشکل مردم حل نمی‌شود.
این محله یک عزم جدی با بودجه‌ی بالا می‌طلبد. هرچند همین اقدامات هم با مخالفت‌های بسیار همراه است و منوط به پایان طرح ساماندهی می‌شود.
یکی از معتمدین فعال محله از روشنایی خیابان‌های اسلام‌آباد گلایه می‌کند و می‌گوید: “خیابان مجاهد مدت‌هاست پس از پیگیری‌های فراوان هنوز با مشکل روشنایی روبه‌روست.”
او در خصوص اسناد املاک محله می‌گوید: «به دلیل وجود طرح ساماندهی، ارائه جواز ساخت امکان ندارد و به دلیل تراکم کم(تا ۳ طبقه) کسی راغب به ساخت‌وساز در محدوده نیست.»
محمدی در خصوص سایر مشکلات محله می‌گوید: “برخی کوچه‌های محله مثل کاووسی، فرهادی، زمانی و شیرازی بسیار طویل و باریک هستند و تا بالای تپه امتداد دارند و به دلیل عدم استحکام ساختمان‌ها، بین شهرداری و اداره آبفا برای ساماندهی فاضلاب مشکل ایجاد شده است. متاسفانه ورود فاضلاب به کوچه مشکلات بسیاری برای مردم ایجاد کرده است. البته مشکل فاضلاب مناطق ۳ و ۴ و ۵ تقریبا حل شده و در مناطق ۱ و ۲ هم در دست پیگیری است.”
وعده پیگیری جدی مشکلات محله از سوی شورای شهر کرج
خوشبختانه طی جلسات اخیر شورای ششم شهر کرج، اسلام‌آباد جای خود را در سخنرانی‌های مسئولان باز كرده و بازدیدهایی نیز از سوی اعضای شورا طی روزهای اخیر انجام شده است. امیدواریم این بازدیدها به صورت نمایشی نباشد و به هزاران بازدیدِ بدون خروجی طی سالهای اخیر نپیوندد.
این مردم دیگر کاسه‌ی صبرشان لبریز شده و اگر مدیریت شهری با همین فرمان پیش برود، فروپاشی محله دور از ذهن نخواهد بود.
عکس‌ها: نیلوفر علیزاده
