هزار و یک شهر– جامعه یک تعریف استاندارد از خوشبختی به ما ارائه میدهد که عموما شامل این موارد است: شغل ثابت و درآمد بالا، ازدواج، بچهدار شدن و… .
بسیاری از ما به دلیل رسیدن به این تعاریف استاندارد که از کودکی در مغزمان فرو شده، گمان میکنیم اگر به این استانداردهای عمومی دست یابیم، خوشبخت و شادمان خواهیم بود. اما به نظرتان واقعا چنین است؟
سونجا لیبومیرسکی؛ روانشناس روسی-آمریکایی طی تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده، میگوید ۵۰ درصد از شادمانی ما به صورت ژنتیکی است. ۱۰ درصد به شرایط و موقعیتهای زندگی بستگی دارد و ۴۰ درصد باقیمانده را رفتارها و عملکرد روزمره ما تعیین میکند.
حال منظور از شرایط و موقعیتهای زندگی چیست؟ یعنی جایی که در آن زندگی میکنیم؛ اینکه غنی هستیم یا فقیر؛ سالم هستیم یا بیمار و امثال این موارد.
اکثر ما فکر میکنیم که ۹۰ درصد شادمانی به موقعیت و شرایط زندگی مربوط است اما با استناد به نتایج تحقیق لیبومیرسکی این طور نیست. چرا که او معتقد است نهایتا انسانها به همه چیز عادت میکنند و شادمانیِ ۱۰ درصدی این بخش به هیچوجه پايدار نيست.
همچنین طی تحقیقاتی که روی دوقلوهای همسانِ رشد یافته در شرایط مختلف صورت گرفته، مشخص شده که برخی از کودکان از همان زمانی که به دنیا پا میگذارند شاد و خوشحال هستند و به راحتی لبخند میزنند. زمانی که بزرگ میشوند هم همینطور هستند و حتما دور و برتان به چنین افراد مثبتی برخوردهاید. دلیلش چیست؟
همه ما مثل وزن طبیعی بدنمان، سطح مشخصی داریم که شادمانی؛ فارغ از اتفاقات عالی یا غمانگیزی که برایمان رخ میدهد، آنجا مستقر میشود و بخش ژنتیک هم با استناد به همین موضوع، دستِ ما نیست. یا در ما وجود دارد یا نه.
اما در خصوص شادمانیِ ۴۰ درصدی باید گفت که یک شیوه ساده برای ارزیابی آن وجود دارد؛ پاسخ به این سوال ساده که آیا در طولانیمدت از زندگیتان راضی هستید یا خیر؟!
پاسخ به این سوال به حسِ حالِ حاضر شما بستگی دارد. چرا که اگر احساس شادمانی کنید، پیامرسانهای عصبی از مغزتان آزاد میشوند و محققان میتوانند با اندازهگیری آن برآورد کنند که شما شاد هستید یا نه.
اما باز هم این نتایج برای طولانیمدت قابل استناد نیست.
شادمانی در کل به این بستگی دارد که چهطور تفسیرش کنید. وقتی به این موضوع پی ببرید که شادمانی یه موضوع درونی و قلبی است و از درون شما نشأت میگیرد به خودتان کمتر سخت میگیرید.
معنیاش البته این نیست که دوندگی نکنید، دست از کار کردن و رسیدن به اهداف بکشید. بلکه معنیاش این است که متوجه شوید شادمانی فقط یک حس مربوط به زمان حال است. همین لحظهای که الان در آن قرار گرفتهاید!
دقیقا همین الان! حس میکنین شادمان هستید یا نه؟
باید حواسمان باشد که شادمانی جایزهای نیست که به خاطر دستیابی به هدفهای تعیین شده در اجتماع دریافت کنیم. شادمانی حتی مربوط به دستاوردهای خاصی از زندگی هم نیست و در یه سینی نقرهای به ما اهدا نمیشود!
کسی که الان شاد نیست نمیتواند برنامهریزی کند که فردا، پسفردا یا یک سال دیگر شاد باشد چون وقتی آن زمان از راه برسد صرفا براش یه “الانِ” دیگر خواهد بود که آن موقع هم ممکن است ناراحت باشد!